Jak zrobić badanie nasienia

Informacja dla pacjenta

W jakim celu wykonujemy badanie nasienia?

Służy ono dużą pomocą w przypadku trudności z poczęciem, ponieważ stwierdzenie nieprawidłowości podczas badania nasienia pozwala na wybór właściwego leczenia dla danej pary.

Zbadanie nasienia może uchronić kobietę przed uciążliwymi badaniami inwazyjnymi, a zatem mężczyzna wyrażający zgodę na badanie wykazuje się odpowiedzialnym i dojrzałym podejściem do problemu płodności pary małżeńskiej. Badanie nasienia nie jest badaniem męskości danego mężczyzny, lecz ma na celu zbadanie, czy jego układ rozrodczy funkcjonuje prawidłowo.

Badanie nasienia służy również ocenie skuteczności stosowanego leczenia.

Co dokładnie badamy?

Koncentracja i całkowita liczba plemników – wskazują ilość plemników w 1 mililitrze nasienia oraz  w całym ejakulacie (wytrysku).
Morfologia – ocena budowy plemników pod mikroskopem
Żywotność – ilość żywych plemników w próbce nasienia.
Ruchliwość – ocena ruchu plemników.
Właściwości fizyczne i chemiczne nasienia (pH, barwa, lepkość, czas upłynnienia) są to istotne cechy nasienia, ich zaburzenie może wskazywać na specyficzne stany chorobowe utrudniające poczęcie.

Jak pobrać nasienie?

zbiorniczek na nasienie

Zalecane jest pobranie nasienia w trakcie naturalnego aktu małżeńskiego. Taki sposób uzyskania materiału jest dużo bardziej akceptowalny niż droga masturbacji oraz umożliwia uzyskanie pełnego materiału w najbardziej fizjologiczny sposób. Wyniki badania nasienia pobranego drogą normalnego-aktu małżeńskiego są zwykle lepsze niż po uzyskaniu nasienia drogą masturbacji. Do takiego pobrania używane są specjalne zbiorniczki na nasienie SCD (Seminal Collection Device) np. Male-FactorPak. Zbiorniczki przypominają prezerwatywy, jednak są wykonane z poliuretanu (w przeciwieństwie do lateksowych prezerwatyw – lateks sam w sobie jest toksyczny dla plemników).

Ponieważ taki sposób pobrania nasienia odbiega od najczęściej stosowanego ( masturbacja) dobrze jest uprzedzić laboratorium o zaleconym przez lekarza prowadzącego sposobie pobrania w celu uniknięcia niepotrzebnych pytań i komentarzy. Można również nie informować laboratorium o sposobie pobrania nasienia, większość laboratoriów dopuszcza dostarczenie nasienia przez pacjenta z domu (dostarczenie w pojemniku na mocz).

Jak przygotować się do badania?

Wymagana jest abstynencja płciowa (powstrzymanie się od współżycia i masturbacji) przez minimum 3, ale nie dłużej niż 7 dni przed badaniem (najlepiej 4-5 dni). Przy dłuższej niż 7 dniowa przerwie wynik badania może być również nieprawidłowy.
Warto uzgodnić z laboratorium termin badania, ponieważ w niektórych obowiązują zapisy.

Instrukcja pobrania nasienia z użyciem zestawu do pobierania nasienia podczas współżycia małżeńskiego:

  • umyć i osuszyć ręce i narządy płciowe, nie używać mydła
  • aby zachować otwarcie na płodność podczas pobierania nasienia dopuszcza się przed współżyciem delikatne przekłucie zbiorniczka SCD igłą – proszę nie nacinać nożyczkami
  • SDC  nałożyć na członek po uzyskaniu erekcji
  • po ejakulacji ostrożnie ściągnąć zbiorniczek SCD, uważając, by nie stracić ejakulatu, wytrzeć z zewnątrz papierowym ręcznikiem
  • przełożyć zbiorniczek SCD (zamykając dołączonym drucikiem w kolorze czerwonym) do jednorazowego pojemnika z tworzywa sztucznego (np. do badania moczu)
  • zanotować godzinę pobrania nasienia
  • dostarczyć do laboratorium przed upływem 1h
  • poinformować pracownika laboratorium o godzinie pobrania próbki i okresie wstrzemięźliwości płciowej

Nasienie należy transportować w temp. 37°C, najlepiej w kieszeni bluzy, tak blisko ciała, jak to tylko możliwe. Jest to istotne zwłaszcza w zimnych porach roku, gdyż niska temperatura obniża żywotność i ruchliwość plemników.

W przypadku bardzo niskiej liczby plemników w nasieniu zaleca się wykonanie badania powtórnego bez przekłuwania Male-FactorPak w znanym parze okresie niepłodnym kobiety, ponieważ największa ilość plemników znajduje się w pierwszej porcji nasienia i podczas perforowania zestawu może przedostać się do pochwy i być nieosiągalna dla oceny podczas badania.


Oprac. Joanna Kuźma, diagnosta laboratoryjny (00145) na podstawie:

  1. WHO laboratory manual for the examination and processing of human semen, fifth edition 2010.
  2. Male-FactorPak instrukcja producenta
Joanna Kuźma

Data: 24/09/2013

Komentarze: (4)


  1. AniaR 6 kwietnia 2014 o 12:02

    Podzielę się naszymi doświadczeniami w kwestii pobierania nasienia do badania. Kilkukrotnie uzywalismy opisywanego SCD. Muszę przyznać że oboje nie mieliśmy komfortu podczas jego używania. Niestety prezerwatywa w tym zestawie jest dość gruba. Ostatnio szczesliwym zbiegiem okoliczności dostalismy prezerwatywe poliuretanową Sagami Original 0,02, ktora nie zawiera środka plemnikobojczego. Dzięki niej pobranie nasienia nie było traumatyczne, odczucia takie jakby w ogóle jej nie było. A i wynik badania był lepszy pewnie za sprawą leczenia, ale myślę że także dzieki większemu komfortowi, o ile można w takiej sytuacji mówić o komforcie. Prezerwatywy sprzedawane są po dwie w cenie okolo 12 zl. A to też znaczna różnica w porownaniu z SCD.

  2. bob 27 sierpnia 2014 o 14:03

    Od pewnego czasu moja żona i ja staramy się o dziecko. Ze względu na problemy z poczęciem postanowiliśmy m.in. przebadać moje nasienie, korzystając z metody jego pobrania podczas stosunku do specjalnej prezerwatywy, która nie ma własności plemnikobójczych (metodę opisano np. tutaj: http://badanie-nasienia.pl/o-badaniu-nasienia/stosowanie-prezerwatywy-do-oddania-nasienia/, http://adonai.pl/nieplodnosc/?id=6). Na rynku istnieje, przynajmniej wedle naszej wiedzy, tylko jedna tego typu prezerwatywa, choć sprzedawana w różnych zestawach. Jest to Male Factor Pak. Cena jednej sztuki to ok. 60 zł (plus koszt przesyłki). Jak się okazało, nie jest ona zbyt wytrzymała; być może jest to kwestia braku umiejętności z naszej strony, jednakże dwie takie prezerwatywy pękły podczas próby pobrania przez nas nasienia, przy czym próbowaliśmy zarówno z dziurką w prezerwatywie, jak również (za zgodą spowiednika) bez dziurki (w niepłodnej fazie cyklu).

    Zniechęceni, zawiedzeni, zniesmaczeni i ubożsi o 140 zł – trafiliśmy na artykuł naukowy http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22873172 opisujący tańszą alternatywę dla Male Factor Pak: prezerwatywy Pasante Unique. W skrócie: w badaniu wykorzystano część nasienia oddanego w celach diagnostycznych przez 10 mężczyzn. Nasienie wybrano tak, aby spełniało normy WHO z 1999 odnośnie ruchliwości, całkowita objętość ejakulatu wynosić musiała co najmniej 2,5 ml, miały być także spełnione wymagania co do liczby plemników w ejakulacie; jest to istotne, gdyż nasienie o słabej jakości może (przynajmniej teoretycznie) inaczej zachowywać się w tego typu testach. Próbki nasienia umieszczono w 4 prezerwatywach przez producentów określanych jako nie-plemnikobójcze (Male Factor Pak, Pasante Unique, Pasante Naturelle oraz Durex Ultima) oraz w sterylnym pojemniku kontrolnym. Przez 2 godziny w odstępach 30 minut badano (przy pomocy komputerowego systemu badania nasienia) ruchliwość plemników w każdej z próbek. Nie zauważono istotnych różnic pomiędzy pojemnikiem kontrolnym, Male Factor Pak oraz Pasante Unique. Natomiast w Pasante Naturelle oraz Durex Ultima ruchliwość szybko spadała; już po 30 minutach znacząco odbiegała od pojemnika kontrolnego, natomiast po godzinie była praktycznie zerowa (podczas gdy w pojemniku kontrolnym nadal dość wysoka).

    Wnioski:
    1) prezerwatywy reklamowane jako nie mające własności plemnikobójczych mogą takie własności mieć;
    2) prezerwatywa Pasante Unique wydaje się nie wykazywać takich własności, podobnie jak Male Factor Pak, i wydaje się, że może być stosowana do pobierania nasienia do badań.

    Zakupiliśmy Pasante Unique przez internet (z transportem wyszło jakieś 18 zł za paczkę zawierającą 3 sztuki). Ku naszemu zaskoczeniu (po doświadczeniach z Male Factor Pak) udało się nasienie pobrać bez problemu. Wycisnęliśmy je następnie z prezerwatywy do pojemniczka na mocz i dostarczyliśmy do laboratorium. Otrzymane wyniki wydają się być wiarygodne.

    Prezerwatywy Pasante Unique są po zewnętrznej (tzn. nie mającej kontaktu z członkiem) stronie pokryte środkiem nawilżającym. Nie wiem, jaki jest wpływ tego środka na nasienie; podobno nie jest on plemnikobójczy. Nie wiem jednak, czy otwór w prezerwatywie, przez który nasienie miałoby kontakt z nawilżaczem, nie wpłynęłaby na wyniki badania (my pobieraliśmy bez „dziurki”).

    Kupując prezerwatywę Pasante Unique wspieramy swoimi pieniędzmi firmę Pasante, brytyjskiego producenta prezerwatyw. Może to budzić wątpliwości moralne. (Male Factor Pak produkuje natomiast firma Apex Medical Technologies z USA: http://www.apexfertility.com/, http://apexmedtech.com/.)

  3. la-ka 24 marca 2019 o 13:28

    Czy ktokolwiek wie, która z krakowskich klinik wykonuje takie badania?

Dodaj komentarz